سواد، شعور و آگاهی، الزاما از مسیر مدرسه و دانشگاه کسب نمیشود. کسب معرفت، خود نیاز به معرفت دارد. یعنی فرد باید به این درجه از آگاهی برسد که به سمت کسب معرفت حرکت کند. هیچ معرفتی، تصادفی خلق نمی شود و محصول ارث پدری نیست. معرفت به هیچ کس به ارث نرسیده است. همان طور که سواد، محصول خواست و طلب است و نه میراث گذشتگان. ملت با سواد، ملتی است که راهبری آن آسان است.
ملت بی سواد، زاده نمی شود، ساخته می شود. در عصر امروز، بسیاری از انسان ها تا کلاس ۹، درس میخوانند. تا کلاس ۱۲، درس میخوانند و حکومت ها تلاش می کنند تا شهروندان، حداقل سواد خواندن و نوشتن و مطالعه ساده را داشته باشند. شما نیاز دارید که برای امرار معاش و زندگی بهتر، به دانشگاه رفته و درس بخوانید و مدرک بگیرید و از صدقه سر این مدرک، وارد کسب و کاری شوید. گر چه این روزها، پول و شهرت و اعتبار، از مسیر دانشگاه نمیگذرد و این را بیل گیتس و هوندا و خیلی های دیگر، به ما آموختند.
خیلی ها دانشگاه می روند اما نه معرفتی پیدا می کنند و نه سوادی. خیلی ها کارشناس ارشد و دکترا در چند رشته می شوند اما در نهایت، فرقی بین آن ها و بیسوادهای فلان قریه پشت فلان کوه در فلان منطقه نیست که نه استادی دیدند و نه معلمی و تنها آموزگارشان، مثنوی معنوی و کلام سعدی شیرازی بود و لاغیر.
خیلی ها دانشگاه می روند و متخصص می شوند اما دقایقی و ساعاتی و چند روز بیش تر نمی توان آن ها را تحمل کرد. نه اخلاق دارند و نه مکتب و نه روش و منش و نه صداقت. پس، ملت بی سواد، زاده نمی شود، ساخته می شود و دانشگاه و مدرسه هم در این مسیر، نه شرط لازم است و نه شرط کافی .
بی سوادی و بی شعوری، ربطی به معلومات و تحصیلات ندارد. شما فوق تخصص های زیادی در زندگی خود دیده اید که پول های مچاله شده از مریض را می گیرد و در جیب میگذارد و از ترس منشی، نه دخلی دارد و از ترس مالیات، نه دستگاه کارتخوانی! او با مالیات ملت، پزشک شده و اکنون، بیمار سازی میکند و بخشی از مافیای پزشکی روزگار ما است که مدیون ماست و بر ما فخر می فروشد . . .
بی سوادی و جهالت و حماقت، به نوع مدرک تحصیلی شما ارتباط ندارد. سواد، الزاما از پشت میزهای مدرسه و دانشگاه حاصل نمی شود. چه بسیار بیسواد ها یا کم سوادهای آکادمیک که معلم اخلاق و راهبر پر نفوذ جوامع با سواد شده اند و تاثیر گذاری آن ها، تاریخ ساز بوده است.
بی سوادی مدرن، مصداق های فراوانی دارد. بیسوادی مدرن یعنی این که شما با حکومت مشکل دارید، از برق عمومی، برای روشن کردن فضای هیات های مذهبی و باغ و کاشانه خود در جایی که کنترل خاصی ندارد، استفاده کنید. بیسوادی مدرن یعنی این که در روزگار کم آبی، آسفالت روبروی درب خانه خود را با آب تصفیه شده یارانهای، شستشو دهید!
بیسوادی مدرن یعنی شبکه های اجتماعی را که باز می کنید، همه صفحات پر باشد از روزمرگی های مسخره آدم معروف ها، قضاوت های بی سر و ته مردم، توهین های قومی و نژادی شرم آور به عرب و عجم و غربی، مسخره بازی معروف نما ها، عکس و ویدیو دختران و پسرانی که سقف آرزوهایشان، تیک آبی اینستاگرام و تبدیل شدن به شاخ های اینستاگرام است.
اینها بخشی از بیسوادی مدرن در سبک زندگی دیجیتالی مردمان روزگار ما است که خوابش کم شده و تاب آوریش کاهش یافته و اگر استوری و پست نگذارد، خوابش نمی برد.
در این فضای بلبشوی مدرن دیجیتالی، نه از مطالب علمی خبری است و نه چهار کلام حرف حساب. بی سوادی یعنی در صفحه اینستاگرام بعضی ها که می روی، کلکسیون پست های انرژی منفی ببینی. از دختر ۱۲ ساله تا مرد ۷۹ ساله! فرقی نمی کند متولد نیویورک است یا بچه دروازه غار تهران! اگر ایرانی باشد، به فارگلیسی یا انگلیسی با غلط املایی، جمله ای نوشته که مفهومش را خودش هم نمی داند. فقط میداند که باید در bio این گونه مفهومی بنویسد و بگوید karma!
Bio بعضی ها را که نگاه میکنی، مغز پر آشوبی را روایت میکند که جای تامل است. جایی نوشته: من همینم! خواستی برو. نخواستی بمون! به بهشت نمی روم اگر مادرم آنجا نباشد! کمی آن طرف تر، مادرت از بی توجهی ات بغض کرده باشد! ……
در بیو و پست های اینستاگرامی خیلی ها، همان ادبیات پشت وانتی را میتوان در رنگ و لعاب دیجیتالی دنبال کرد. به زور هشتگ های با ربط و بی ربط، به دنبال دیده شدن بیشتر هستند. بیماری دیده شدن و خود زشت پنداری، مصادق بی سوادی مدرن است و افیون جامعه امروز ایران که آخرین نسل های یک جامعه استبداد زده جهان سومی محسوب می شود.
بیسوادی مدرن یعنی در شهرت، یک خارجی هم قدم نزده باشد اما ویترین مغازه هایش، مملو از OFF و DISCOUNT و AUCTION و COMING SOON باشد! از آن ها که میپرسی چرا، میگویند خوشگل تر است! وقتی میگویی چرا در لندن و پاریس و استکهلم، ویترین ها به زبان فارسی نیست، همچون بچه ای ۲ ساله، فقط نگاهت می کنند . . .
بیسوادی مدرن یعنی وقتی کافه و رستوران می روی، منوها به انگلیسی باشد. بیسوادی یعنی مسیر تمام لباس فروشی ها و آمار همه مزون های شهر و کافه های سلبریتی ها و زن و بچه آن ها را بدانی، اما گذرت به کتابفروشی شهر نیفتاده باشد. بیسوادی مدرن، فرهنگ ناب ایران زمین را تهدید می کند.
عجب عالمی دارد «بیشعوری» . . .به راستی چرا ابزارهای مدرن در ایران به شکلگیری هویت مدرن نمیانجامند؟
گوسفندان جهان جمله کچل گردیدند پشم سگ مایه دکان نماد مالی شد