انتقال جنین بارور شده به رحم یک زن بخش مهمی از فرآیند لقاح آزمایشگاهی است. برخی موارد در طی فرایند انتقال جنین قابل پیش بینی هستند، برخی از خطرات و اقدامات احتیاطی نیز باید در نظر گرفته شوند. در این مقاله بررسی می شود که نحوه عملکرد فرآیند چگونه است و چه کسی می تواند از انتقال جنین بهره ببرد. برای دسترسی به قسمت های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
انتقال جنین چیست
انتقال جنین شامل جدا سازی تخمک از تخمدان های یک زن و لقاح آن با اسپرم در آزمایشگاه است. انتقال جنین آخرین قسمت از فرآیند لقاح آزمایشگاهی (IVF) به شمار می رود.
در طی فرایند لقاح آزمایشگاهی، از داروهای باروری برای تحریک تخمدان ها و آزاد سازی تخمک های سالم استفاده می شود. سپس، این تخمک ها از تخمدان های فرد جدا شده و در آزمایشگاه بارور می شوند. پس از تکثیر تخمک های لقاح یافته، جنین به رحم فرد گیرنده انتقال می یابد. برای شروع بارداری، جنین باید خود را به دیواره رحم بچسباند.
چه موقع انتقال جنین ضروری است
در مواردی که نمی توان لقاح طبیعی را به عنوان یک گزینه در نظر گرفت و یا وقوع آن به دشواری صورت می پذیرد، IVF و انتقال جنین نیاز است. برخی از دلایل انتقال جنین عبارتند از:
-اختلالات تخمک گذاری: اگر تخمک گذاری به ندرت اتفاق بیافتد، تخمک های کمتری برای لقاح موفقیت آمیز وجود دارد.
-آسیب دیدگی لوله های فالوپ: لوله های فالوپ گذرگاهی است که جنین با گذشتن از آن به رحم می رسد. اگر لوله ها دچار آسیب دیدگی یا زخم شوند، دسترسی ایمن به رحم برای تخم های بارور دشوار است.
-آندومتریوز: آندومتریوز هنگامی اتفاق می افتد که بافت رحم در خارج از رحم رشد می کند. این عارضه می تواند عملکرد سیستم تولید مثل زنان را تحت تاثیر قرار دهد.
-نارسایی زودرس تخمدان: اگر در عملکرد تخمدان ها اختلالی ایجاد شود، آن ها قادر به تولید مقدار طبیعی استروژن یا رها سازی مرتب تخمک ها نیستند.
-فیبروم رحمی: فیبروم رحمی تومورهای کوچک و خوش خیم در دیواره های رحم هستند. آن ها می توانند با ایجاد اختلال در توانایی تخمک برای استقرار در رحم، مانع از بارداری شوند.
-اختلالات ژنتیکی: مشخص شده است که برخی از اختلالات ژنتیکی از بارداری جلوگیری می کنند.
-اختلال در تولید اسپرم: تولید اسپرم کم، حرکت ضعیف اسپرم، آسیب به بیضه یا ناهنجاری های مایع منی در مردان دلایلی هستند که می توانند باعث شکست لقاح طبیعی شوند.
در صورت ابتلا به این بیماری ها، می توانید IVF و انتقال جنین را به عنوان گزینه ای در نظر بگیرید.
انتقال جنین چگونه انجام می شود
پزشک تقریبا 2 یا 3 روز قبل از انتقال جنین، بهترین تخمک ها را برای انتقال به رحم انتخاب می کند. فرآیند های بسیاری برای کمک به انتخاب وجود دارد، هرچند روش های غیر تهاجمی مانند تعیین پروفایل متابولیک نیز آزمایش می شوند. تعیین پروفایل متابولیک به فرایند انتخاب مفید ترین تخمک بر اساس تعدادی از عوامل مختلف گفته می شود. این فرایند می تواند نیاز به اقدامات تهاجمی را در آینده محدود سازد. سپس این تخمک ها در آزمایشگاه بارور شده و در مدت 1-2 روز کشت می شوند. اگر تعداد جنین های با کیفیت زیاد باشد، می توان برخی از آن ها را منجمد کرد.
روند انتقال جنین
انتقال جنین بخش پایانی لقاح آزمایشگاهی محسوب می شود. فرآیند انتقال جنین مشابه فرآیند پاپ اسمیر است. پزشک برای باز نگه داشتن دیواره های واژینال، وسیله ای به نام اسپکولوم را وارد واژن می کند. برای افزایش دقت از سونوگرافی استفاده می شود، سپس جنین از طریق لوله کانتر قرار گرفته در دهانه رحم به رحم منتقل می‌شود.
این روند معمولا بدون درد است و به ندرت به آرام بخش نیاز دارد. بعضی از زنان ممکن است در اثر قرار دادن اسپکولوم و یا پر بودن مثانه، که برای سونوگرافی لازم است ، احساس ناراحتی کنند. روند کوتاه است و بلافاصله می توانید مثانه را تخلیه کنید.
بعد از انتقال جنین چه اقداماتی باید انجام داد
2 هفته (14 روز) بعد از انتقال جنین باید به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی جنین کشت شده مشخص شود که آیا انتقال موفقیت آمیز انتقال بوده است یا خیر. بعد از فرایند انتقال ممکن است عوارضی مانند گرفتگی، نفخ و ترشحات واژن را تجربه کنید.
انواع روش های انتقال جنین
برای خارج سازی و لقاح تخمک ها در طی فرایند لقاح آزمایشگاهی، پزشکان معمولا هر بار فرآیند یکسانی را دنبال می‌کنند. پس از لقاح، چندین گزینه مختلف برای انتقال جنین وجود دارد:
انتقال جنین تازه: تخمک های بارور شده به مدت 1-2 روز کشت می شوند. بهترین جنین ها برای انتقال مستقیم به رحم انتخاب می شوند.
انتقال جنین منجمد شده: می توان هر جنین سالمی را که در انتقال اول مورد استفاده قرار نمی گیرد، منجمد کرده و برای استفاده های بعدی ذخیره نمود. پس از یخ زدایی، جنین به رحم منتقل می شود.
انتقال جنین بلاستوسیست: اگر بسیاری از جنین‌های سالم بعد از لقاح رشد کنند، معمولا باید منتظر بود که مشخص شود جنین ها در بلاستوسیست رشد می‌کنند یا نه. تجربه نشان داده است که انتقال جنین بلاستوسیست در مقایسه با انتقال استاندارد جنین در روز سوم از موفقیت بالاتری برخوردار است.
ﻫﭽﯿﻨﮓ ﮐﻤﮑﯽ : فرایند هچینگ کمکی یعنی تضعیف لایه بیرونی جنین قبل از انتقال آن به رحم. این روش میزان بارداری و لانه گزینی را در زنانی که انتقال جنین تازه در آن ها انجام شده است، افزایش نمی دهد. با این حال پزشکان بیان کرده اند که این روش برای کشت جنین منجمد کارآمد است.
چند جنین منتقل می شود
هنوز هم در عمل اختلافاتی در مورد تعداد جنین منتقل شده به رحم یک زن وجود دارد. در بسیاری از موارد، تنها یک جنین بارور شده به رحم منتقل می شود، در حالی که سایر پزشکان معتقدند که انتقال دو جنین بارور شده احتمال موفقیت بارداری را افزایش می دهد.
بر اساس توصیه های ارائه شده، تعداد جنین های تازه منتقل شده با توجه به سن و تعداد تخمک آزاد شده متفاوت است. در بسیاری موارد، بیشتر از دو جنین مورد استفاده قرار نمی گیرد. برای زنان زیر 35 سال با احتمال بارداری بسیار خوب، پزشکان استفاده از یک جنین را در نظر می گیرند.
انتقال یک جنین در زنان کمتر از 38 سال، خطر چند قلو زایی را کاهش می دهد، اما به نظر نمی رسد که میزان تولد زنده را تحت تاثیر قرار دهد. این نکته بسیار مهم است، زیرا بسیاری از پزشکان استفاده از جنین های متعدد را برای اطمینان از بارداری توصیه می کنند. تجربه نشان می دهد که انتقال جنین های متعدد ممکن است ضروری نباشد.
در صورت پایین بودن شانس بارداری، پزشکان ممکن است از روشی بنام انتقال بار سنگین (HLT) استفاده کنند که در این روش، سه یا تعداد بیشتری جنین به رحم منتقل می شود. این روش باید در بیمارانی با تخمک گذاری به طور طبیعی ضعیف توصیه شود، زیرا احتمالا میزان بارداری را تا حد قابل قبولی افزایش می دهد.
میزان موفقیت در انتقال جنین
مطالعات نشان می دهند که تنها تفاوت اندکی در میزان موفقیت جنین های تازه و منجمد استفاده شده در لقاح آزمایشگاهی وجود دارد. میزان موفقیت انتقال جنین ممکن است بسته به روش انتقال مورد استفاده متفاوت باشد. باید بدانید که هیچگونه اختلاف آماری در استفاده از جنین های تازه و یخ زده وجود ندارد.
میزان موفقیت شخص ممکن است متفاوت بوده و به علت نازایی، سوابق قومی و اختلالات ژنتیکی بستگی داشته باشد.
خطرات و اقدامات احتیاطی در مورد انتقال جنین
خطرات انتقال جنین به خودی خود بسیار کم است. این خطرات بیشتر مربوط به افزایش تحریک هورمونی است که افزایش خطراتی مانند لخته شدن خون در رگ های خونی را به دنبال دارد.
در صورت استفاده از انتقال جنین ممکن است با خونریزی، تغییر در ترشحات واژینالی، عفونت و عوارض بیهوشی مواجه شوید. خطر سقط جنین تقریبا برابر با بارداری طبیعی است.
بزرگترین خطر انتقال جنین، احتمال حاملگی چند قلویی است. این مورد هنگامی رخ می دهد که چندین جنین مجزا به رحم وصل شوند. در این صورت، خطر مرده زایی و تولد فرزندان معلول افزایش می یابد. حاملگی چندقلویی در بارداری با لقاح آزمایشگاهی نسبت به بارداری طبیعی، بسیار شایع است.
