بدن در برابر کاهش وزن از خود مقاومت نشان میدهد. شاید در ابتدای دوره وزن زیادی کم کنید اما بهمرور سرعت کاهش وزن کمتر یا حتی متوقف میشود. همراه ما باشید. در این مقاله ۲۰ علت شایع را معرفی میکنیم که باعث کُندشدن یا توقف کاهش وزن میشوند، سپس راهکارهای مقابله با آنها را با شما در میان میگذاریم.
۱. شاید وزن کم میکنید اما از آن باخبر نیستید
اگر احساس میکنید که کاهش وزنتان متوقف شده وحشتزده نشوید. شاید وزن کم میکنید اما خبر ندارید! توقف کاهش وزن در روزها و هفتههای ابتدایی بسیار شایع است. در این دوره وزن بدن دچار نوسان میشود. تغذیه، تغییرات هورمونی و میزان آبی که مصرف میکنید در این نوسانات نقش دارند.
همچنین گاهی با شروع تمرینات کاهش وزن همزمان شاهد رشد ماهیچهها هستیم. این خبر خوبی است چون شما ماهیچه را جایگزین چربیها میکنید. هرچند عدد ترازو تغییر نمیکند.
برای درک بهتر اوضاع بهتر است که، بهجایِ اتکا بر ترازو، از اندازهگیری دور کمر و بازوها استفاده کنید. اینها بهترین نشانه از کاهش وزن را به شما میدهند.
خلاصه اگر وزن شما فقط بین یک یا دو هفته تغییری نکند جای نگرانی نیست.
۲. میزان کالری دریافتی خود را بررسی نمیکنید
آگاهی از میزان کالریِ دریافتی در فرآیند کاهش وزن بسیار مهم است. تحقیقات نشان دادهاند آنهایی که غذای مصرفی خود را ثبت میکنند نتایج بهتری در کاهش وزن به دست میآورند. یک دفترچه را به ثبت غذاهایی که میخورید اختصاص دهید.
۳. پروتئین کافی مصرف نمیکنید
پروتئین مهمترین مادۀ مغذی برای کاهش وزن است. مصرف ۲۰ تا ۲۵ درصد پروتئین به سوزاندن ۸۰ تا ۱۰۰ کالری در روز منجر میشود. همچنین مصرف این ماده نیاز شما را به میانوعدهها بهشدت کاهش میدهد. زیرا این ماده روی هورمونهای مرتبط با اشتها تأثیر میگذارد. صبحها تا میتوانید پروتئین مصرف کنید تا در طول روز کمتر گرسنه شوید.
مصرف این ماده همچنین جلوی کاهش سوخت و ساز بدن (که از عوارض کاهش وزن است) و بازگشت وزن را میگیرد.
۴. کالری خیلی زیادی دریافت میکنید
خیلی از افرادی که زیاد کالری مصرف میکنند دچار مشکلاتی در کاهش وزن هستند. شاید تصور کنید که جزو این دسته نیستید اما تحقیقات همواره نشان داده که افراد معمولا میزان کالری دریافتی خود را دستِکم میگیرند. اگر وزن کم نمیکنید باید مدتی میزان کالری دریافتی خود را رصد کنید. برای این کار یا از نرمافزارهای موجود در تلفنهای همراه یا یک دفترچه استفاده کنید.
ثبت کالریها، علاوه بر فایدۀ گفتهشده، در رسیدن به اهداف تغذیهای هم مفید است، مثلا اگر بخواهید ۳۰ درصد کالری دریافتی را از پروتئینها بگیرید.
لازم نیست که همۀ روزهای زندگی خود را مشغول شمارش کالریها باشید. در عوض رصد کالریها در یک دورۀ کوتاه، مثلا در دورۀ کاهش وزن یا انجام تمریناتی خاص، مفید است.
۵. غذای کامل و سالم مصرف نمیکنید
کیفیت غذای مصرفی بهاندازۀ میزان مصرف آن مهم است. خیلی از غذاهای فرآوریشده برچسب سلامت دارند اما واقعا سالم نیستند. برای کاهش وزن ضروری است که حتما از غذاهای کامل (فرآورینشده) استفاده کنید.
یکی از ضروریترین کارها هنگام کاهش وزن انجام تمرینات قدرتی مانند وزنهزدن است. بلندکردن وزنهها به حفظ ماهیچهها کمک میکند و جلوی کاهش سوختوساز بدن را میگیرد.
۷. شکمچرانی میکنید
شکمچرانی و زیاد غذاخوردن از عوارض دورۀ کاهش وزن است. خیلیها حتی در مصرف غذاهای سالم زیادهروی میکنند. شاید غذایی که میخورید سالم باشد اما کالری دارد و کالریاش هم به حساب میآید. گاهی اوقات یک وعده شکمچرانی میتواند تمام تلاشهای یک هفته را بر باد دهد.
ورزش های هوازی مانند دویدن، دوچرخه سواری و شنا کردن باعث افزایش ضربان قلب میشوند. علاوه بر فواید سلامتی، اینگونه تمرینات در کاهش وزن و رفع چربی های شکم (که از مضرترین چربیها است) بسیار تأثیرگذار هستند.
۹. هنوز شکر مصرف میکنید
نوشیدنیهای حاوی شکر ازجمله چاقکنندهترین مواد هستند. نوشیدنیهایی مانند نوشابه و حتی آبمیوه اغلب سرشار از شکر هستند. اگر میخواهید اضافه وزن و چاقی را شکست دهید دست از مصرف آنها بکشید.
۱۰. خوب نمیخوابید
خواب کافی از مهمترین عوامل مؤثر بر سلامت جسم و روح و همچنین وزن شماست. پژوهشهای متعدد کم خوابی را مهمترین عامل از بین عوامل چاقی معرفی کردهاند. بزرگسالان و کودکانی که خوب نمیخوابند ۵۵ تا ۸۹ درصد احتمال بیشتری دارد که دچار چاقی شوند.
۱۱. مصرف کربوهیدراتها را کاهش ندادهاید
مطالعات گوناگون نشان داده که پیروی از یک رژیم کم کربوهیدرات، ۲ تا ۳ برابر از رژیمهای غذایی متداول در کاهش وزن مؤثرتر است.
اگر دچار بیماریهایی مانند دیابت نوع ۲ یا پیش دیابت هستید، رژیم کم کربوهیدرات را انتخاب کنید. این رژیم غذایی در کاهش سطح تریگلیسیرید و قند خون و افزایش کلسترول مفید خون نیز مؤثر است.
۱۲. مدام غذا میخورید
بسیاری بر این باورند که افزایش تعداد وعدههای غذایی و کاهش حجم هر وعده به سوختوساز بهتر و کاهش وزن کمک میکند. اما این یک افسانه است. تحقیقات ثابت کرده که پیروی از این روش تأثیری ناچیز در فرآیند کاهش وزن دارد.
همچنین پیرویکردن از چنین برنامهای کار سختی است چون باید هرروز با مشغلههای زندگی درگیر بود و بعید است کسی فرصت آمادهسازی اینهمه وعدۀ کوچک را داشته باشد.
جالب است بدانید که رژیم فستینگ یا روزه داری متناوب، یعنی عمدا غذانخوردن، بهمدت ۱۵ تا ۲۴ ساعت یکی از روشهای مؤثر در کاهش وزن است.
۱۳. آب کافی نمینوشید
در یک مطالعۀ ۱۲هفتهای، افرادی که نیملیتر آب را نیمساعت قبل از غذا مصرف کردند ۴۴ درصد بیشتر از سایرین وزن کم کرده بودند. مصرف آب کافی همچنین به کالری سوزی بهتر کمک میکند.
۱۴. الکل مصرف میکنید
نوشیدنیهای الکی نسبتا کالری زیادی دارند. پس مصرف آنها کمکی به کاهش وزنتان نمیکند. صرفِنظر از این، مصرف الکل به بسیاری از اندامهای بدن ازجمله مغز، کبد و کلیه آسیب میزند.
۱۵. حواستان به غذا نیست
یکی از تکنیکهای کاهش وزن این است که هنگامِ غذاخوردن به غذاخوردنتان توجه کنید. دقت به تعداد لقمهها، آرامجویدن و پرهیز از حواسپرتیهایی مانند موبایل و تلویزیون باعث میشود کمتر بخورید.
هنگام غذاخوردن به طعم، شکل و عطر غذا توجه کنید. عوامل حواس پرتی را حذف کنید و آرام غذا بخورید. هروقت احساس سیری کردید دست از غذاخوردن بکشید و کمی آب بنوشید.
۱۶. مشکل پزشکی دارید
برخی مشکلات پزشکی کاهش وزن را سختتر میکند. این مشکلات شامل کم کاری تیروئید، سندرم تخمدان پلی کیستیک و عارضۀ قطع تنفس در حین خواب است. مصرف برخی داروها نیز میتواند به افزایش وزن منجر شود.
اگر هرکدام از این مشکلات را دارید با پزشک خود مشورت کنید.
۱۷. به فستفودها اعتیاد دارید
طبق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، تقریبا ۲۰ درصد مردم اروپا و امریکا در دستۀ معتادان به فست فود قرار میگیرند.
اگر به خوردن این غذاها اعتیاد دارید، از یک متخصص کمک بگیرید.
۱۸. خیلی وقت است که رژیم گرفتهاید
ایدۀ خوبی نیست که رژیم غذایی سفتوسختی را تا مدتها ادامه دهید.
اگر پس از مدتی کاهش وزن متوقف شدهاید، بهتر است کمی به خود استراحت دهید. وزنه بزنید و کالری دریافتی خود را اندکی افزایش دهید. یک تا دو ماه وزن خود را نگهدارید و سپس دوباره شروع کنید.
۱۹. انتظارات واقعبینانه ندارید
کاهش وزن فرآیندی تدریجی است. خیلیها قبل از رسیدن به نتیجه صبرشان به سر میرسد.
گرچه کاهش وزن در شروع کار سریع است اما در ادامه خیلی کم اتفاق میافتد که کسی بتواند بیش از نیم تا یک کیلوگرم در هفته وزن کم کند.
مشکل دیگر اینکه خیلیها از اهدافی که بهواسطۀ ورزش و رژیم غذایی حاصل میشود انتظارات بیجا دارند.
درواقع، همه نمیتوانند به اندام یک ورزشکار یا مدل روی مجلات برسند. خیلی از آن تصاویر هم دستکاری شده و دور از واقعیت است.
اگر وزن کم کردهاید اما باوجودِ همۀ تلاشها به وزن دلخواهتان نمیرسید، شاید وقتش رسیده که بدن خودتان را همانطور که هست بپذیرید و روی این مسئله وسواس پیدا نکنید. بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
۲۰. تمرکز زیادی روی رژیم غذایی دارید
خیلیهای تلاش میکنند از طریق رژیمهای سفتوسخت و طولانی به وزن ایده آل خود برسند. متأسفانه مطالعات نشان داده که پیروی از این رژیمهای لاغری معمولا نتیجه عکس دارد!
بهجایِ گرسنگیدادن به خود سعی کنید از رویکردی متعادلتر استفاده کنید. عادتهای غذایی خود را اصلاح کنید و ورزش روزانه را در سبک زندگی خود وارد کنید.
به یاد داشته باشید که کاهش وزن به اراده، صبر و پیگیری نیاز دارد.